Chuẩn bị mang thai

Tử cung và nội mạc tử cung chuẩn bị “tổ ấm” cho thai nhi

Hầu hết cơ quan của cơ thể như là gan, tim, lách, hay tụy… không thay đổi hình dạng và chức năng một cách đột ngột từ ngày này sang ngày khác. Tuy nhiên, những cơ quan sinh sản của phụ nữ thì khác. Chẳng hạn, buồng trứng và tử cung có sự biến đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Mỗi tháng, tử cung có hiện tượng rụng lớp nội mạc một lần và sau đó tạo ra lớp nội mặc mới, tạo một môi trường thuận mới cho trứng được thụ tinh làm tổ và phát triển.

Tử cung trông giống như một trái lê ngược, nằm ở giữa khung chậu, là một cấu trúc rỗng với một thành cơ dày. Nó có khả năng giãn ra tối đa để chứa đựng một thai nhi trưởng thành (đôi khi có thể chứa đựng nhiều thai nhi trong đa thai) và sau đó tử cung có thể co bóp mạnh trong khi chuyển dạ và sinh.

Phần thấp nhất của tử cung được gọi là cổ tử cung, mở ra thông với âm đạo. Phần cao nhất của tử cung là đáy tử cung. Phần thân nằm giữa cổ và đáy tử cung, là phần chính của tử cung. Phần thân tử cung sẽ là vùng trở thành “tổ ấm” cho thai nhi trưởng thành và lớn lên trong suốt thai kỳ.

Buồng tử cung và kênh cổ tử cung

Thân tử cung và cổ tử cung có phần mở rộng chạy thẳng xuống trung tâm, theo thứ tự được gọi là buồng tử cung và kênh cổ tử cung. Cả hai phần này cũng có thể được coi như là “không gian tiềm năng”. Bình thường, buồng tử cung và kênh cổ tử cung đóng kín và xẹp lại. Ngoại trừ trường hợp trong kỳ hành kinh, buồng tử cung chứa đầy máu kinh hoặc trong lúc mang thai, buồng tử cung chứa đựng thai nhi và kênh cổ tử cung được đóng kín cho đến cuối thai kỳ, nó chỉ nở ra trong lúc chuyển dạ để thai nhi thoát ra ngoài. Buồng tử cung thông nối với ống vòi trứng trái và phải ở cả hai bên đáy của tử cung.

Sơ đồ cho thấy, phần thân của tử cung gồm hai phần: bên ngoài là một lớp cơ dày được gọi là cơ tử cung (myometrium) và bên trong là lớp nội mạc tử cung (endomentrium). Cơ tử cung giãn ra rất nhiều trong suốt thai kỳ và co bóp lại trong khi sinh để đẩy thai nhi ra ngoài.

Chức năng chính của nội mạc tử cung là chuẩn bị một tổ ấm đầy đủ dinh dưỡng cho trứng đã được thụ tinh và thai nhi trưởng thành.

Hormone cần thiết tạo ra một môi trường dinh dưỡng bên trong tử cung

Trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, estrogen và progesterone gây ra sự thay đổi trong cả phần dày và phần chức năng của lớp nội mạc tử cung, chuẩn bị cho sự làm tổ của trứng đã thụ tinh.

– Ngày 1 – 4: Máu âm đạo trong suốt 4 ngày đầu tiên hoặc hơn của chu kỳ kinh nguyệt là dấu hiệu cho ta biết lớp nội mô tử cung được hình thành trong tháng trước bong ra.

– Ngày thứ 5 – 14: Sau khi máu kinh ngừng chảy, chỉ còn sót lại một lượng nhỏ nội mô tử cung. Trên 10 ngày tiếp theo, mức độ estrogen tăng lên khi trứng trong buồng trứng bắt đầu trưởng thành, làm cho những tế bào của nội mạc tử cung tăng sinh dày lên. Những tế bào nội mạc tử cung tăng trưởng một cách nhanh chóng, vì thế giai đoạn này của chu kỳ kinh còn được gọi là giai đoạn tăng sinh.

– Ngày 15 – 28: Đến giữa chu kỳ, khoảng hai tuần sau khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt, nội mạc tử cung có đầy đủ các mạch máu tăng sinh và các tuyến đặc biệt sẽ rất cần thiết trong suốt thai kỳ. Vì những tuyến này tiết ra dịch tiết nên cuối chu kỳ kinh còn được gọi là giai đoạn tiết dịch. Lúc này, tử cung đã sẵn sàng tiếp nhận và nuôi dưỡng một trứng đã thụ tinh vào làm tổ tại tử cung. Thời gian biến đổi đúng lúc trong tử cung kết hợp hoàn hảo với các hoạt động đang diễn ra tại buồng trứng tại thời điểm giữa chu kỳ kinh: trứng chín được phóng ra từ buồng trứng (sự rụng trứng) và được giữ lại bởi vòi trứng và được di chuyển vào buồng tử cung.

Nếu sự thu tinh không xảy ra vào cuối tuần thứ tư, tử cung chấm dứt sự chờ đợi thụ thai, cũng như các mạch máu tăng sinh, tuyến nội tiết và những mô khác mà đã được tích lũy, và chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu (trong khi những tuyến nội tiết sản xuất ra những chất lỏng mà cơ thể cần, thường dùng để duy trì sự hằng định trong cơ thể, còn những tuyến đặc biệt mà được tạo ra để chuẩn bị cho thai kỳ biến mất do trứng không được thụ tinh và được đẩy ra ngoài cơ thể trong suốt chu kỳ kinh của mỗi tháng).